Kolejne bardzo ważne pytania zostały skierowane przez Warszawski Sąd Okręgowy do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Tym razem TSUE ma odpowiedzieć na wątpliwości sędziów dotyczące możliwości zawieszenia spłaty rat kredytu na czas postępowania sądowego przeciwko podmiotowi w restrukturyzacji, którym jest Getin Bank. Orzeczenie jest kluczowe dla ponad 10 000 frankowiczów Getin, którzy pozwali bank. Może okazać się pomocne dla innych kredytobiorców (w tym Millenium oraz BPH). Dlaczego? O tym w dzisiejszym artykule.
Restrukturyzacja Getin
Jak wielokrotnie wspominaliśmy w poprzednich artykułach, na mocy decyzji Bankowy Fundusz Gwarancyjny ustalono przymusową restrukturyzację Getin Noble Banku. Kredyty frankowe są zostały wyłączone z przeniesienia i pozostają w Getin Noble Banku. Oznacz to tyle, iż należy je spłacać na dotychczasowych zasadach. Co więcej, po wydaniu wyroku nie jest możliwe wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Wątpliwości budzi możliwość uzyskania zabezpieczeń na majątku Getin.
O sytuacji prawnej Getinu w poprzednich wpisach oraz wywiadach opowiadał adw. Daniel Ostaszewski, zachęcamy do czytania:
Wstrzymanie płatności rat GETIN
Klienci, którzy planowali lub już pozwali bank, w celu ochrony swojego majątku (zwłaszcza, gdy kapitał został już spłacony) często proszą o złożenie wniosku o zabezpieczenie poprzez wstrzymanie płatności rat kredytowych. Istotne obawy budzi fakt czy po zakończeniu restrukturyzacji możliwe będzie jeszcze odzyskanie jakichkolwiek środków.
Dlatego też złożenie wniosku o udzielenie zabezpieczenia wydaje się kwestią kluczową. Nie jest jednak jasne, czy taki wniosek jest możliwy do uwzględnienia. Zgodnie bowiem z ustawą o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym w trakcie przymusowej restrukturyzacji niedopuszczalne jest wszczęcie postępowania zabezpieczającego dotyczącego majątku Getin. Mowa o art. 135 ww. ustawy. Zgodnie z zapisami ustawy o bankowym Bankowym Funduszu Gwarancyjnym Postępowanie egzekucyjne lub zabezpieczające skierowane do majątku podmiotu w restrukturyzacji wszczęte przed wszczęciem przymusowej restrukturyzacji podlega umorzeniu.Umorzenie postępowania egzekucyjnego nie stoi na przeszkodzie przysądzeniu własności nieruchomości, jeżeli przybicia udzielono przed wszczęciem przymusowej restrukturyzacji, a nabywca egzekucyjny wpłaci w terminie cenę nabycia. Sumy uzyskane w umorzonym postępowaniu, a jeszcze niewydane, zwraca się do podmiotu w restrukturyzacji, chyba że zostały uzyskane ze sprzedaży składników majątkowych obciążonych rzeczowo. Umorzenie postępowania egzekucyjnego nie stoi na przeszkodzie dokonaniu podziału sum uzyskanych ze sprzedaży składników majątkowych obciążonych rzeczowo przez organ postępowania egzekucyjnego. W czasie trwania przymusowej restrukturyzacji w stosunku do podmiotu w restrukturyzacji niedopuszczalne jest wszczęcie postępowania egzekucyjnego i postępowania zabezpieczającego.
Problem budzi wykładnia ww. zapisu oraz tego czy wstrzymanie płatności rat dotyczy majątku spółki Getin. Część sędziów uważa, że Sąd nie może uwzględniać wniosku frankowicza, z uwagi na restrukturyzację banku i zabezpieczenie na majątku spółki. Niektóre zaś sędziowie wydają pozytywne postanowienia i wstrzymują płatność rat kredytowych.
Co więcej, kancelaria reprezentująca spółkę Getin, we wszystkich sprawach w których otrzymaliśmy zabezpieczenie, składa wnioski o uchylenie udzielonych już postanowień o zabezpieczeniu i umorzenie postępowania zabezpieczającego, z uwagi na ich zdaniem niedopuszczalność wniosku. Zdaniem pełnomocników banku wymagalności wierzytelności kredytodawcy dot. spłaty rat jest skierowany do majątku banku. Część sądów uwzględnia wnioski składane przez kancelarię banku.
Zdaniem prawników naszej kancelarii , sądy winny dalej uwzględniać wnioski o udzielenie zabezpieczenia.
Mamy bowiem do czynienia z roszczeniem o charakterze niepieniężnym- powództwem o ustalenie nieważności. Art. 135 ust. 1 ustawy o bankowym funduszu gwarancyjnym stanowi, iż umorzeniu podlegają postępowania egzekucyjne lub zabezpieczające skierowane do majątku podmiotu wszczęte przed objęciem go procedurą restrukturyzacji. Roszczenie frankowicza nie jest roszczeniem majątkowym.
Sąd Okręgowy w Warszawie zadaje pytanie TSUE ws restrukturyzaci Getin
Sąd Okręgowy w Warszawie, aby rozstrzygnąć wszelkie wątpliwości w tym zakresie zadał pytanie do TSUE. Sąd pyta czy zapisy dyrektyw UE o symbolach 93/13/EWG i 2014/59/UE stoją na przeszkodzie przepisom prawa krajowego iż wobec restrukturyzowanego banku nie można wszcząć postępowania zabezpieczającego poprzez zawieszenie spłaty rat kapitałowo-odsetkowych, w sytuacji gdy powodem w sprawie jest konsument, a jego intencją – ustalenie nieważności umowy.
Celem pytania jest zbadanie zgodności ustawy BFG z unijną dyrektywą 93/13 oraz dyrektywą dotyczącą procedury postępowania restrukturyzacyjnego.
Problemy innych banków w związku z pozwami frankowiczów i nie tylko
Od odpowiedzi na pytania TSUE zależy los wielu osób, które pozwały lub zamierzają pozwać Bank. Nie chodzi tu jednak tylko o Getin Noble Bank. Jak donoszą media, sytuacja wielu banków- w tym przede wszystkim BPH, Mbank oraz Millenium stale pogarsza się. Istnieje obawa, że również inne banki w Polsce w przyszłości mogą podzielić los Getin i przystąpić do przymusowej restrukturyzacji. Sytuacji ekonomicznej banków nie poprawia sytuacja z ustawowym zawieszenie rat kredytów złotowych- tzw. wakacje kredytowe. Wiele banków notuje rekordowe straty. Jak podkreślają ekonomiści podwyższanie stóp procentowych na dłuższą metę może nie okazać się wcale korzystne dla banków. Rośnie bowiem liczba osób nie posiadających zdolności kredytowej. Liczba udzielanych kredytów zatem maleje. Tylko w tym roku na jesień zaciągnięto blisko 70 procent mniej kredytów niż rok temu, a np. Mbank wykazał stratę ponad 2 mld złotych. Orzecznictwo w sprawach frankowych jest już niemal jednolite. Blisko 98 procent sądów ustala nieważność umów kredytów powiązanych z chf. Jeżeli TSUE wyda wyrok (chodzi o sprawę C-520/21) w przyszłym roku, którego spodziewa sie zdecydowana większośc prawników i orzeknie, iż bankom nie należy się wynagrodzenie za korzystanie z kapitału, strata banków będzie tylko rosnąć. Oznacza to może, iż kolejne banki zmuszone będą do podjęcia kroków związanych z restrukturyzacja lub likwiadacją. A w takiej sytuacji dla frankowicza kluczowe stanie się, czy sądy będę mogły udzielać zabezpieczeń w sprawach o ustalenie nieważności umowy. W przyadku odpowiedzi negatywne, praktycznie niemożliwym stanie się odzyskanie nadpłaconych ponad kapitał środków.
Będziemy śledzić na bieżąco orzecznictwo TSUE. Liczymy, iż Trybunał po raz kolejny pomoże frankowiczom i orzeknie, iż polskie sądy w razie restrukturyzacji mogą wstrzymywać płatności rat kredytowych.
