Na podsumowanie roku 2023 w działalności naszej kancelarii przyjdzie jeszcze czas. Dzisiejszy artykuł postanowiliśmy poświęcić ogólnym trendom w sprawach frankowych. Czy frankowicze nadal wygrywają? Czy postępowania trwają krócej czy dłużej? Czy niekorzystny wyrok SN, zmienił podejście sędziów do spraw chf? Które banki przegrywają najczęściej? Które banki proponują korzystne ugody? Co wybrać- ugodę czy wyrok? O tym w dzisiejszym artykule.
Nowości w orzecznictwie frankowym
Końcówka roku przynosi nam wiele nowych, korzystnych orzeczeń dla frankowiczów zarówno przed Sądem Najwyższy jak i TSUE.
Najważniejszy polski wyrok to orzeczenie Sądu Najwyższego o możliwości dochodzenia roszczenia o ustalenie nieważności kredytu frankowego, niezależnie od drugiego kredytobiorcy (orzeczenie z dnia 19 października 2023 roku III CZP 12/23). Pomiędzy frankowiczami nie występuje współuczestnictwo jednolite konieczne. Oznacza to w praktyce, że kredytobiorcy po rozwodzie nie muszą już występować razem w sprawie. Gdy jeden z frankowiczów nie chce lub nie może uczestniczyć w procesie to drugi może i tak unieważnić umowę. To przełomowe orzeczenie, które otwiera drogę do składania pozwów przez kredytobiorców pozostających w konflikcie.
TSUE wydał w ostatnim czasie wiele orzeczeń korzystnych dla frankowiczów. Pierwsze z nich zapadły w czerwcu- orzeczenie C-570/21, C-520/21 i C-287/22. W orzeczeniach tych sąd podkreślił, iż: banki nie mają prawa do wynagrodzenia za korzystania z kapitału- w praktyce oznacza to, iż bank oprócz zwrotu kapitału nie ma prawa do świadczeń dodatkowych, możliwe jest zabezpieczenia poprzez wstrzymanie płatności rat kredytu nawet gdy kapitał jeszcze nie jest spłacony, co więcej frankowicz ma prawo naliczać odsetki bankowi od momentu wezwania do zapłaty, konsumentem są również Ci którzy częściowo przeznaczyli kredyt na cel związany z działalnością gospodarczą.
Dalej TSUE pod koniec września w wyroku C-139/22 wyjaśnił, iż bank posiada również szeroki obowiązek informacyjny w stosunku do osób które mają wiedzę na temat kredytów chf, pracowały w banku itd. Wyrok ten otwiera szerzej możliwość pozywania banków osobom które pracowały w bankowości, były ekonomistami itd. Niemal w tym samym czasie TSUE w orzeczeniu C-139/22 wskazał również, iż sąd nie musi już każdorazowo badać abuzywności postanowień umowy, jeżeli został on wpisany do rejestru klauzul abuzywnych. Wyrok ten powinien doprowadzić do przyspieszenia rozpoznawania spaw.
Negatywne wyroki SN w sprawach frankowych
Oprócz ww. orzeczeń, Sąd Najwyższy w ostatnim półroczu wydał co najmniej kilkadziesiąt innych korzystnych orzeczeń. Niestety echem odbiły się również orzeczenia z dnia 19 września 2023 roku, gdzie Sąd Najwyższy nie respektując dotychczasowej linii orzeczniczej zarówno polskich sądów jak i TSUE, uznał, iż jest możliwe utrzymanie w mocy umowy w oparciu o średni kurs NBP. Wyrok ten to przypadek odosobniony, a w doktrynie podnosi się, że może skutkować nawet odpowiedzialnością odszkodowawczą Skarbu Państwa. Nie zauważyliśmy aby wyrok ten w jakikolwiek sposób wpłynął na orzeczenia wydawane przez sądy powszechne. Od momenty wydania przez SN wyroku uzuskaliśmy co najmniej 10 korzystnych rozstrzygnięć- w żadnym sąd nie zgodził się z orzeczeniem Sądu Najwyższego- sądy uznają, że po wyeliminowaniu klauzul abuzywnych umowa nie może istnieć.
Czy frankowicze wygrywają w sądach?
Statystyki wygranych spraw pod koniec 2023 roku są wręcz miażdżące dla banków. Ponad 96 % frankowiczów wygrywa w I instancji, w II instancji to nawet ponad 98 % spraw. Dla przykładu bank Millenium przegrywa blisko 97 % spraw, Mbank podobnie. Frankowicze wygrywają również z PKO BP, BPH, PKO SA, Santander, Deutche, Raiffeisen.
Dziennikarze podają, iż w sądach znalazło się już ponad 150 000 spraw frankowych. Nasza kancelaria reprezentuje obecnie ponad 1 000 osób. Do tej pory udało się nam wygrać 99 % spraw i uzyskać ponad 250 korzystnych orzeczeń. Główne korzystne orzeczenia zapadały w Poznaniu, Bydgoszczy, Gdańsku, Warszawie, Wrocławiu
Tylko w ostatnich trzech miesiącach z bankami wygrało ponad 3 000 osób w całej Polsce.
podsumowanie
Banki przegrywają spraw o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału
Frankowicze wygrywają sprawy o ustalenie nieważności, a banki przegrywają sprawy o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału. Po wydaniu przez TSUE orzeczenia w czerwcu 2023 roku, w którym potwierdził, iż banki nie mają prawa do żądania wynagrodzenia za korzystanie z kapitału, sądy oddalają niemal wszystkie pozwy w tym zakresie. Banki wytoczyły nowe działa bojowe w postaci pozwów o waloryzację. W ocenie naszej kancelarii po wyroku TSUE oczywistym jest, iż banki nie mają prawa do takich żądań. Potwierdzają to wyroki sądów. Co prawda, dość głośnym echem odbiły się orzeczenia sądów w Gdanska oraz Elbląga, gdzie sądy orzekły inaczej ale były to orzeczenia Sądów pierwszych instancji. Według naszej wiedzy nie ma żadnego prawomocnego orzeczenia, w którym przyznano by bankom prawo do wynagrodzenia lub waloryzacji po upadku umowy. Z tego faktu zdają sobie sprawę banki, które jak np. Mbank ryzyko przegranej szacują już na ponad 98 procent.
podsumowanie
Banki proponują coraz lepsze ugody
Ujednolicenie linii orzeczniczej powoduje, że banki proponują coraz lepsze ugody. Banki wiedząc, iż w przypadku unieważnienie umów nie otrzymają nawet złotówki kuszą korzystnymi warunkami. Według naszej wiedzy najleosze propozycje proponuje Mbank, który w ostatnim czasie wszystkim naszym klientom, którzy pozostają w sporze od jakiegoś zaproponował wyzerowanie salda zadłużenia (lub spadek o ponad 80 %). W ostatnim czasie również PKO S.A. zaczął oferować ugody na zasadzie przeliczenia kredytu od początku na PLN z oprocentowaniem 2 %. Mniej korzystne ugody proponuje też Millenium oraz PKO BP. Pomimo coraz lepszych warunków, klienci coraz rzadziej decydują się na ugody. Jak pokazują statystyki związku Banków Polskich niemal 80 000 osób zdecydowało się na ugody- ale w ostatnim kwartale było to już tylko 8000 spraw. Tendencje ugodowe zatem spadają mimo lepszych warunków.
podsumowanie
Co wybrać – ugodę czy proces o unieważnienie?
Na pytanie czy wybrać ugodę czy proces z bankiem nie ma oczywiście jednoznacznej odpowiedzi. Każda sprawa jest bardzo indywidualna i należy rozważyć ją z prawnikiem. Decydując się na proces można liczyć na dużo większe korzyści- nawet kilkukrotnie wyższee Na wyrok trzeba jednak poczekać. Rosnąca liczba spraw powoduje kolejki w sądach- zwłaszcza w sądzie w Warszawie. Ostatnia nowelizacja kpc spowodowała jednak odciążenie tego sądu (teraz frankowicz może złożyć pozew wyłącznie w miejscu zamieszkania) co powinno usprawnić działania wymiaru sprawiedliwości. Ugoda to rozwiązanie raczej dla ludzi z mniejszymi kredytami lub takimi, którzy np. chcą szybko zakończyć temat- sprzedać nieruchomość, podzielić majątek itd.
podsumowanie
Masz jakieś pytania? Zastanawiasz się czy Twoja umowa frankowa jest wadliwa? Chcesz pozwać bank a może zostałeś pozwany i szukasz pomocy?
Nasza kancelaria pomaga frankowiczom w ponad 900 sporach. uzyskaliśmy już ponad 200 korzystnych wyroków. Główna spejcalizacją naszej kancealrii są tzw. kredyty frankowe (kancelaria frankowa, kancelaria pomocy frankowiczom).
DANIEL OSTASZEWSKI
radca prawnye-mail: d.ostaszewski@legal.pl
telefon: 511-030-795
