W dzisiejszym wpisie chcielibyśmy przybliżyć Państwu temat uczestnictwa Frankowiczów w pozwie zbiorowym w sprawie kredytu frankowego oraz tego, jak pozew zbiorowy wpływa na dochodzenie dalszych roszczeń ze strony banku. Odpowiemy na kluczowe pytanie dla tysięcy Frankowiczów: czy Frankowicz, który pozostaje w pozwie zbiorowym może wytoczyć powództwo indywidualne o unieważnienie umowy?
Około dziesięciu lat temu, kiedy sprawy frankowe były pewnym novum w sądach, a orzecznictwo nie było jeszcze ukształtowane, bardzo popularny był temat uczestnictwa w pozwie zbiorowym przeciwko bankowi. Dziś, z perspektywy czasu wiemy, że pozwy okazały się pułapką dla Frankowiczów, którzy do dzisiaj oczekują na rozstrzygnięcie sądu. W tym samym czasie tysiące Kredytobiorców, którzy zdecydowali się na pozew indywidualny, może już cieszyć się prawomocnymi wyrokami unieważniajacymi umowy.
Często zgłaszający się do naszej Kancelarii Frankowicze pytają, czy uczestnictwo w pozwie zbiorowym przeciwko bankowi zamyka drogę do wytoczenia kolejnego pozwu przeciwko bankowi. W poniższym artykule rozwiejemy Państwa wątpliwości w tym zakresie. Zapraszamy do lektury.
Pozew zbiorowy – o co walczą Frankowicze?
Na wstępie należy wyjaśnić czego dochodzą frankowicze w pozwie grupowym. Frankowicze w wyniku ewentualnej wygranej nie otrzymają żadnych środków. Ich celem jest jedynie niejako potwierdzenie tego co wiemy wszyscy, że umowy frankowe mają klauzule abuzywne.
Wynika to z samej istoty dochodzenia roszczeń w postępowaniu grupowym. Trzeba zwrócić tu uwagę na kilka istotnych kwestii:
- Ustawa, która reguluje dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym wskazuje, iż Frankowicz może żądać ustalenia przez sąd, że bank ponosi odpowiedzialność za abuzywność umowy kredytu poprzez stosowanie klauzul niedozwolonych (czyli w odniesieniu do “odfrankowienia”). Taki wyrok nie powoduje nieważności umowy kredytu frankowego i obowiązku zwrotu po stronie banku świadczeń spełnionych przez Frankowiczów. Pozew zbiorowy zatem nie kończy definitywnie sporu z bankiem, a może być jedynie pomocny w kolejnym pozwie, który będzie musiał wytoczyć Frankowicz, żądający od banku zwrotu pieniędzy.
- W pozwie zbiorowym w sprawie kredytów frankowych, nie jest możliwe ukształtowanie roszczenia o zapłatę (o zwrot pieniędzy przez bank). Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniach grupowych stawia obowiązek ujednolicenia wysokości roszczenia każdego z powodów (tj. zrównania wysokości roszczenia dochodzonego przez uczestników pozwu zbiorowego). W sporze pomiędzy Frankowiczami, a bankiem, jest to czynność niemożliwa do wykonania, albowiem roszczenie o zapłatę każdego z Frankowiczów będzie roszczeniem o innej wysokości. Wynika to m.in. z wysokości zaciągniętego kredytu, wysokości raty, waluty spłaty rat, okresu kredytowania, czy ewentualnych wcześniejszych spłat (nadpłat) kredytu.
- Nawet po prawomocnym wyroku sądu, stwierdzającym odpowiedzialność po stronie banku w zakresie wadliwości umowy kredytu, Frankowicz nie będzie mógł żądać od banku zwrotu pieniędzy. Wyrok, który zapadnie w postępowaniu zainicjowanym pozwem zbiorowym nie będzie określał sposobu rozliczenia Frankowicza z bankiem z tytułu nieważnej umowy, a co istotniejsze, nie będzie stwierdzał nieważności tej umowy. W związku z powyższym, aby móc skutecznie dochodzić od banku zapłaty, należy wytoczyć kolejne powództwo, które tym razem będzie zawierało roszczenia o ustalenie nieważności umowy oraz zapłatę. Wiąże się to oczywiście z kolejnymi kosztami – zarówno sądowymi, jak i wynagrodzeniem kancelarii.
Sąd Najwyższy potwierdza – Frankowicz z pozwu zbiorowego może pozwać bank i unieważnić umowę
Dnia 15 września 2020 roku, Izba Cywilna Sądu Najwyższego, w sprawie o sygn. III CZP 87/19 odpowiedział na pytanie zadane przez sąd apelacyjny, o następującej treści:
„Czy w sprawie między konsumentem a Bankiem o ustalenie nieważności w całości – umowy kredytu hipotecznego formalnie zawartego w walucie obcej (CHF) a wypłaconego i spłacanego w walucie polskiej, Sąd w ramach postępowania apelacyjnego – w sytuacji ustalenia, że część postanowień umowy stanowi niedozwolone postanowienia umowne w rozumieniu art. 385 1 k.c., może w świetle art. 321 § 1 k.p.c. orzec, iż tylko określone postanowienia umowy (a nie cała umowa) są bezskuteczne lub nieważne?”
Istota pytania zadanego przez sąd apelacyjny dotyczy tego, czy roszczenie o uznanie postanowień umowy za niewiążące Frankowicza, jest tożsame z roszczeniem o unieważnienie całej umowy kredytu frankowego.
Sąd Najwyższy wydał w tej sprawie wyrok, w którym uznał, iż są to dwa osobne, niezależne roszczenia i nie zawierają się one w sobie. Dla Frankowiczów pozostających w sporze zbiorowym z bankiem jest to wyrok bardzo istotny. Oznacza on dla nich tyle, iż nawet będąc uczestnikiem pozwu zbiorowego w sprawie frankowej, można wytoczyć kolejny, tym razem indywidualny pozew o unieważnienie umowy i zapłatę.
Pozew zbiorowy przeciwko Bankowi Millennium z 2014 r., a pozew indywidualny
Powyższa interpretacja Sąd Najwyższego może okazać się zbawienna między innymi dla prawie 5 tysięcy Frankowiczów, którzy od 10 lat tkwią w pozwie zbiorowym przeciwko Bankowi Millennium.
W czerwcu 2014 roku do Sąd Okręgowego w Warszawie wpłynął pozew zbiorowy grupy około 5 tysięcy Frankowiczów. Zgodnie z ustawą o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu zbiorowym, uczestnicy pozwu zbiorowego są obowiązani wybrać reprezentanta grupy – w tej sprawie został nim Miejski Rzecznik Konsumentów w Olsztynie. Od wpłynięcia pozwu do Sądu Okręgowego minęło ponad 10 lat, a Kredytobiorcy uzyskali dopiero wyrok Sądu I instancji (sygn. akt I C 1281/15). Przed uczestnikami tego pozwu jeszcze postępowanie apelacyjnej, a następnie kolejny długoletni proces, tym razem o ustalenie nieważności całej umowy oraz zapłatę.
Sytuacja Frankowiczów uczestniczących w wyżej opisanym pozwie zbiorowym (ale także we wszystkich innych) jest trudna, ale nie zamyka drogi do wniesienia pozwu indywidualnego. Jak zostało to wskazane wyżej, mimo uczestnictwa w pozwie zbiorowym, możliwe jest wniesienie przez każdego z Frankowiczów pozwu o ustalenie nieważności umowy oraz o zapłatę, albowiem są to roszczenia nieobjęte pozwem zbiorowym.
Czy warto składać pozew indywidualny po pozwie zbiorowym?
Odpowiadając na tak postawione pytanie należy odpowiedzieć – tak, złożenie pozwu indywidualnego ma sens i może być jedyną drogą dla Frankowiczów uwikłanych w pozew zbiorowy do uwolnienia się z kredytu frankowego. Jak udało nam się wykazać wyżej, uczestnictwo w pozwie zbiorowym przeciwko bankowi nie wyłącza możliwości szukania sprawiedliwości w osobnym pozwie.
Nawet w sytuacji, gdy sąd w końcu rozpozna pozew zbiorowy, co ze względu na konstrukcję tej instytucji jest czasochłonne, taki wyrok nie stworzy stronie banku zwrotu świadczeń uiszczonych przez Frankowicza na mocy umowy kredytu frankowego. Kredytobiorcy chcący uzyskać zwrot środków z banku, będą obowiązani do złożenia kolejnego pozwu – o unieważnienie całej umowy kredytu oraz o zapłatę, co będzie skutkowało kolejnymi kosztami sądowymi.
Biorąc pod uwagę powyższe, Frankowicze będący uczestnikami pozwu zbiorowego nie powinni czekać na złożenie pozwu indywidualnego, ponieważ być może jest to jedyna droga do uwolnienia się od nieważnej umowy kredytu frankowego. Warto w tym zakresie skorzystać z pomocy profesjonalnej Kancelarii, która poprowadzi sprawę tak, by definitywnie unieważnić umowę kredytu frankowego, pomoże w rozliczeniu z bankiem oraz wykreśleniu hipoteki z księgi wieczystej.
Masz jakieś pytania? Zastanawiasz się czy Twoja umowa frankowa jest wadliwa? Chcesz pozwać bank a może zostałeś pozwany i szukasz pomocy?
Nasza kancelaria pomaga frankowiczom w ponad 900 sporach. uzyskaliśmy już ponad 200 korzystnych wyroków. Główna spejcalizacją naszej kancealrii są tzw. kredyty frankowe (kancelaria frankowa, kancelaria pomocy frankowiczom).
DANIEL OSTASZEWSKI
radca prawnye-mail: d.ostaszewski@legal.pl
telefon: 511-030-795
