21 września 2023 roku TSUE, po raz kolejny zajął się sprawami frankowiczów i po raz kolejny wydał wyrok, który nie ucieszy banków (wyrok TSUE z 21 września 2023 r., w sprawie C‑139/22). W orzeczeniu Sąd potwierdził to na banku stoi obowiązek wykazania, że przedstawił frankowiczowi dokładnych informacji na temat ryzyka walutowego, niezależnie od tego jaki zawód wykonują i jaką posiadają wiedzę na temat kredytów CHF. Trybunał odpowiedział również na zagadnienia dotyczące skutków wpisania postanowień umownych do rejestru klauzul niedozwolonych i usunięcia nieuczciwego warunku z umowy. Ostatnie kluczowa odpowiedź (zwłaszcza dla posiadaczy kredytów denominowanych) to, że w umowie znajduje się zapis umożliwiający teoretyczną spłatę w chf nie ma większego znaczenia jeżeli znajduje się również zapis abuzywny dot. przeliczania pln na chf, który jest abuzywny. Dlaczego dzięki wydaniu orzeczenia przez TSUE wyroki w sprawach frankowych powinny być szybsze? O tym w dzisiejszym artykule.
Sprawa TSUE ws. umowy mBank
Kolejna sprawa rozpoznawana przez TSUE dot. kredytu frankowiczów z Mbank. Jeden z kredytobiorców był zatrudniony w banku, co więcej miał wykształcenie ekonomiczne oraz znał historyczne wahania kursu franka (nie uczestniczył jednak aktywnie w zawarciu umowy). W umowie frankowiczów znajdowały się zapisy abuzywne identyczne do tych jakie zostały wpisane do rejestru klauzul abuzywnych. Frankowicze mieli jednak teoretycznie możliwość spłaty od początku kredytu w CHF.
Zapisy abuzywne wpisane do rejestru- czy trzeba je badać w każdej sprawie od nowa
To, że umowa mBank jest abuzywna nie budzi już żadnych wątpliwości. 25 maja 2021 r. UOIKIK wpisał do krajowego rejestru klauzul niedozwolonych postanowienia wzorca umowy stosowanego przez mBank: Wysokość kursów kupna/sprzedaży walut obowiązujących w danym dniu roboczym może ulegać zmianie. Decyzja o zmianie kursów, jak również o częstotliwości zmiany podejmowana jest przez Bank
Sąd rozpoznający sprawy małżeństwa nabrał wątpliwości, czy pomimo tego, iż w umowie są klauzule to powinien je badać w tej konkretnej sprawie po raz drugi. Badanie abuzywności w każdej sprawie frankowej jest prawdziwą zmorą sądów. Bardzo utrudnia procedowanie spraw oraz spowalnia procesy. Teraz powinno się to zmienić.
TSUE orzekł, iż stwierdzenie nieuczciwego charakteru określonego warunku umowy kredytowej przez samo porównanie jego treści z wpisem w rejestrze klauzul niedozwolonych jest zgodne z prawem UE. Takie orzeczenie ma na celu przyspieszenie spraw frankowych. Mówiąc prościej: zdaniem TSUE jeżeli niedozwolone postanowienie znajduje się w umowie to nie nie potrzeby badania do w każdej sprawie indywidualnie.
Mówiąc prościej: Sąd nie ma obowiązku już badania w każdej sprawie tego, iż umowa jest abuzywna, jeżeli zapis został wpisany do rejestru klauzul abuzywnych. Rejestr klauzul abuzywnych możecie Państwo znaleźć tutaj: https://rejestr.uokik.gov.pl/
Nasz komentarz: To bardzo dobre orzeczenie. Wpłynie ono bez wątpienia na przyspieszenie spraw frankowych. Sąd nie będzie musiał po raz x tysięczny oceniać czy umowa która posiada klauzule w tym konkretnym przypadku jest również abuzywna. Procesy powinny stać się prostsze a przede wszystkim szybsze.
Czy jeżeli frankowicz ma wykształcenie ekonomiczne to bank również powinien informować go ryzyku związanym z wzięciem kredytu powiązanego z CHF?
Warszawski sąd zadając pytanie do TSUE nabrał wątpliwości: czy jeżeli frankowicz posiada wykształcenie ekonomiczne, zna wahania kursów, pracuje w banku to bank również powinien go informować o cechach umowy i ryzykach związanych z wzięciem takiego kredytu.
Tsue w tym pytania znowu stanął po stronie frankowicza. Jeśli chodzi o ciążący na przedsiębiorcy wymóg przejrzystości, jego realizacja powinna być odniesiona do obiektywnego standardu właściwie poinformowanego oraz dostatecznie uważnego i rozsądnego przeciętnego konsumenta. Na podstawie przekazanych mu informacji konsument powinien zrozumieć rzeczywiste ryzyka, na które narażony jest w trakcie całego okresu obowiązywania umowy kredytu denominowanego w walucie obcej, w razie znacznej deprecjacji waluty, w której uzyskuje dochody względem waluty rozliczeniowej”
Nasz komentarz: niezależnie zatem jakie frankowicz ma wykształcenie, bank powinien wypełniać ciążący na nim obowiązek informacyjny. Orzeczenie TSUE powinno pomóc wszystkim osobom procesującym się z bankiem, w których sprawach bank podnosi argument wykształcenia oraz wykonywanego zawodu.
Możliwość spłaty w CHF bez znaczenia- umowa nadal nieważna
Po trzecie warszawski Sąd zadał pytania TSUE: czy zapisy umowy „można uznać za abuzywne, jeśli ze względu na brzmienie innych warunków umowy jego zastosowanie jest fakultatywne”.
Mówić prościej: jeden z zapisów umowy umożliwiał spłatę kredytu w CHF. Teoretycznie bo w praktyce bank założył rachunek PLN z którego pobierane były raty kredytu. W tym zakresie orzeczenie to może być szczególnie ważne dla wszystkich frankowiczów posiadających kredyty w PKO BP, Deutsche lub innych bankach gdzie znajdowały się zapisy w regulaminach mówiące o możliwości teoretycznej spłaty w CHF.
TSUE bez wątpliwości: “Włączenie do umowy alternatywnych warunków spłaty kredytu, z których jeden jest nieuczciwy w rozumieniu dyrektywy 93/13/EWG, pozwala przedsiębiorcy spekulować, że przez brak informacji, nieuwagę lub niezrozumienie konsument wykona swoje zobowiązanie zgodnie z tym postanowieniem umowy, które powoduje znaczącą nierównowagę praw i obowiązków stron ze szkodą dla interesów konsumenta”.
Mówiąc prościej, zapis teoretyczny umożliwiający spłatę kredytu w CHF nie ma znaczenia jeżeli jest to zapis teoretyczny. w praktyce jednak przedsiębiorca zakłada rachunek PLN do spłaty i z niego dokonuje rozliczeń.
Nasz komentarz: wyrok ten jest bardzo ważny. w wielu umowach w x stronie regulaminu znajduje się zapis o rzekomej możliwości spłaty kredytu w CHF. Wiele sądów ma poważne wątpliwości jak interpretować takie umowy. Teraz już wiemy, nie ma to znaczenia dla sprawy. Kluczowe jest to jak dana umowa jest wykonywana realnie.
Podsumowanie
Wyrok TSUE wpisuje się już w wieloletnią pozytywną linię orzeczniczą. Unia Europejska stoi na straży obrony frank frankowiczów przed nieuczciwymi zapisami banków. Mamy nadzieję, że polskie sądy będą respektować orzecznictwo TSUE oraz wykorzystywać je w prowadzonych przez siebie sprawach. Po słynnym wyroku ws. Pastwa Dziubak a także wyroku ws. wynagrodzenia za korzystania z kapitału już ponad 150 000 osób pozwało banki. Wygrało ponad 97 % osób. Te liczby robią ogromne wrażenie. Dzięki pomocy UE dziesiątki tysięcy polskich rodzin pozbędzie się toksycznego kredytu pseudofrankowego.
TSUE
Masz jakieś pytania? Zastanawiasz się czy Twoja umowa frankowa jest wadliwa? Chcesz pozwać bank a może zostałeś pozwany i szukasz pomocy?
Nasza kancelaria pomaga frankowiczom w ponad 900 sporach. uzyskaliśmy już ponad 200 korzystnych wyroków. Główna spejcalizacją naszej kancealrii są tzw. kredyty frankowe (kancelaria frankowa, kancelaria pomocy frankowiczom).
DANIEL OSTASZEWSKI
radca prawnye-mail: d.ostaszewski@legal.pl
telefon: 511-030-795
